Om verschillende vormen (‘dragers’) van bewegend leren overzichtelijk weer te geven, hebben we een indeling in ‘zeven krachtige dragers’ gemaakt. Dragers van bewegend leren

1. Staan en wandelen
2. Stuiten
3. Mikken, gooien en vangen
4. Springen en hinkelen
5. Estafette
6. Opdrachtspelen
7. Balanceren

  Een krachtige drager kan gezien worden als een dynamische activiteit waaraan diverse onderwijsinhouden gehangen kunnen worden. Voor een deel zijn de toepassingsmogelijkheden per drager uniek. Denk aan automatiseren d.m.v. stuiten, omdat het een hoge frequentie kan hebben en een akoestisch ritme heeft. Of wandelen voor het overleggen of afstemmen van een vraagstuk of dilemma. In de workshop worden per drager enkele ‘Bewegend Leren Activiteiten’(BLA) uitgewerkt. Per activiteit gaan we in op:

1. Doel
2. Organisatie en benodigdheden
3. Introductie/instructie
4. Leerhulp
5. Controle en meeliften

Workshopleider:  Wim van Gelder – Eigenaar van scholings- en adviesbureau ‘Van Gelder in Beweging’. Coördinator van en docent aan de 2-jarige opleiding tot MRT-er Hogeschool Inholland. Medeauteur van de methode ‘Basislessen bewegingsonderwijs’.

Overal voor aansprakelijk? Dan maar geen sportdagen en schoolreisjes meer? Er is een spanningsveld tussen de wens van scholen om meer buiten te doen en de angst voor de risico’s bij deze activiteiten. Leerkrachten en het bevoegd gezag zijn zich bewust dat er meer dan vroeger nagedacht moet worden over de voorzorgmaatregelen. In de dagelijkse praktijk merken we hoezeer er vragen leven bij zowel het onderwijs als bij de ouders van de kinderen. Een aantal aansprakelijkheidszaken heeft het landelijke nieuws gehaald en daarmee zijn we meer dan eens (overdreven?) bewust van de mogelijkheid dat het ook fout kan gaan. Maar hoever reikt de zorgplicht van een school als het gaat over activiteiten buiten? Behalve outdoor education gaat het ook over bijvoorbeeld buitenspelen, gymlessen op het schoolplein, bewegend leren, schoolreisjes, kampen etc. Veel voorkomende vragen gaan over; hoeveel toezicht moet er zijn op hoeveel kinderen? Hebben ouders wat betreft toezicht dezelfde status als een leerkracht? Met welke bevoegdheid mag je wat? Is een school verantwoordelijk wanneer ouders ingezet worden om te rijden onder schooltijd? Wanneer ben je aansprakelijk als het fout gaat? In deze workshop gaan we in op:

• het heersende sentiment van overbezorgdheid
• de vragen rondom de bevoegdheid en toezicht
• concrete richtlijnen en voorzorgsmaatregelen die houvast geven
• alle andere vragen die er leven

Workshopleider: Bastiaan Goedhart - Vakleerkracht en opleidingsdocent op de Pabo in Haarlem. Tevens werkzaam als deskundige op het gebied van veiligheid en aansprakelijkheid oa in samenwerking met Brechtje Paijmans, gepromoveerd letselschadeadvocaat en betrokken bij veel onderwijszaken.

Kinderen hebben een natuurlijke bewegingsdrang. Daarom is het vreemd dat we een onderwijssysteem hebben, waarbij kinderen een groot deel van de dag moeten zitten. Het besef dat een dynamische schooldag voor kinderen prettiger en effectiever is groeit. Uit onderzoek blijkt dat langer dan 30 minuten achter elkaar zitten schadelijk is voor de gezondheid. In de praktijk willen leerkrachten wel meer tijd aan bewegen besteden, maar hoe realiseer je dit als je met 30 kinderen in een (te) klein lokaal zit, met een bomvol lesprogramma. In deze workshop passeren vele mogelijkheden de revue, want hoe groter je (beweeg)arsenaal, hoe eerder je mogelijkheden ziet de klas toch in beweging te krijgen.

Ervaar ze zelf en pas ze de volgende dag al toe:

• verschillende soorten bewegingstussendoortjes
• verschillende beweeghoeken
• handengymles
• bewegend leren

Workshopleider: Hans Stroes - Hans is eigenaar van Scholings- en adviesbureau ‘Stroes in Beweging’, was vakleerkracht bewegingsonderwijs, bewegingsconsulent en docent aan ALO en PABO. Medeauteur van ‘Basislessen bewegingsonderwijs’.

Workshop Fysieke gezondheid en mentale veerkracht Voldoende bewegen, gezonde voeding en goed slapen vormen de drie-eenheid van een gezonde leefstijl. We kunnen met ouders in gesprek over bewegen, voeding maar vergeet de slaap niet. In deze workshop wordt duidelijk hoe slaap, bewegen en voeding met elkaar samenhangen. Heeft uw kinderopvang, basis- of middelbare school al in de internet schoolgids op internet een stuk staan over slaap? Hoe zitten de leerlingen erbij op maandagochtend? Hoeveel leerlingen - ook op de basisschool - tonen verschijnselen van game verslaving? “We halen hem op om buiten te spelen, omdat hij veel te veel gamet” (leerling groep 7 over een vriendje).  Is de telefoon niet het enige apparaat dat iedereen per dag meerdere keren (understatement) pakt, zonder dat daar reclame voor hoeft te worden gemaakt? Fysieke en mentale veerkracht hangen samen. In deze workshop combineren we al deze aspecten en kunnen we nog beter de gezondheid van de jeugd bevorderen. Workshopleider: Monique L’Hoir (PhD) is pedagoog, gz-psycholoog/psychotherapeut (niet uitvoerend), heeft 23 jaar in het Wilhelmina Kinderziekenhuis gewerkt, 7 jaar bij TNO en werkt nu bij de Wageningen Universiteit en de GGD Noord- en Oost-Gelderland.

Wil je ná onze introductie verder met bewegend rekenen? Deze workshop is écht een vervolg op de startworkshop Bewegend Rekenen. We gaan aan de slag met verdieping waarbij het gaat over het organisatorisch toepassen van de opgedane kennis in de introductieworkshop. Op basis van onze ervaringen gaan we uiteraard (wéér) praktisch aan de slag. Dit keer worden allerlei (uiteraard nieuwe) ‘bewegend rekenactiviteiten’ in verschillende organisatievormen toegelicht waarbij kinderen in kleine groepjes buiten op het plein samenwerken. Welk van de organisatievormen die u ‘bewegend rekenend’ vandaag gaat ervaren past bij uw onderwijsprogramma? Workshopleiders:  Ron ten Broeke & Jantien Stam Ron ten Broeke  is eigenaar van Beweeg Wijs en mede ontwikkelaar Beweeg Wijs Bewegend Rekenen Jantien Stam is lerarenopleider wiskunde en ontwikkelaar Beweeg Wijs Bewegend Rekenen

Kinderen brengen een groot deel van de dag door op school, waarvan gemiddeld 65% zittend. Er is recent veel onderzoek gedaan naar het effect van bewegen op cognitie en op schoolprestatie van kinderen. Aanvullend doet het lectoraat Bewegen In en Om School (BIOS) praktijkgericht onderzoek naar de ervaringen van leerkrachten en de behoeften van leerlingen ten aanzien van extra beweegmomenten gedurende de schooldag. Tijdens deze workshop maak je op een actieve manier kennis met het onderzoek rondom bestaande beweeginterventies op scholen. Deze workshop is ook interessant voor directie, IB-ers, pabo-ers Workshopleiders: Mirka Janssen & Steven Mauw Mirka Janssen is lector van het lectoraat Bewegen In en Om School (BIOS) aan de Hogeschool van Amsterdam. Daarnaast verzorgt zij vanuit PLAYgrounds scholingstrajecten voor leerkrachten en pedagogisch medewerkers. Zij is opgeleid tot vakleerkracht bewegingsonderwijs, Bewegingswetenschapper en Epidemioloog. Steven Mauw is projectleider bij het lectoraat Bewegen In en Om School (BIOS) en opleidingsdocent aan de Hogeschool van Amsterdam. Ook verzorgt hij vanuit PLAYgrounds scholingstrajecten voor leerkrachten en pedagogisch medewerkers. Hij is opgeleid tot vakleerkracht bewegingsonderwijs en heeft ruim 8 jaar ervaring in het (speciaal) basisonderwijs.

Een workshop over bewegend leren en taal Een school zonder taalonderwijs is natuurlijk ondenkbaar. Maar een school waar kinderen te lang en te veel zitten om taal (en andere vakken) te leren is onwenselijk. De juiste afwisseling tussen zitten en bewegen lijkt makkelijker gezegd dan gedaan. En het wordt nog complexer als we tijdens de lessen taal bewegend willen leren. Welke activiteiten kun je met welke groep doen? Hoe organiseren we dit in of juist buiten het lokaal? Hoe gaan we om met verschillen? Wat zijn eenvoudige activiteiten én welke zijn complex? En natuurlijk belichten we de pedagogische en didactische voor- en nadelen van verschillende werkvormen. In deze praktische workshop gaan we aan de slag met bewegen en taalactiviteiten. En al spel(l)end en bewegend ontdekken we hopelijk wat wel of niet past binnen de eigen onderwijssituatie. We verdiepen ons in de theorie achter bewegend leren en gaan zoveel mogelijk zelf aan de slag met verschillende werkvormen die (makkelijk) toepasbaar zijn in de praktijk. Workshopleider: Bastiaan Goedhart - Bastiaan is opleidingsdocent op de PABO in Haarlem. Behalve ALO heeft hij ook Pabo gedaan en ervaring in alle groepen op de basisschool. Behalve een specialist op het gebied van bewegingsonderwijs en buitenspelen houdt hij zich ook bezig met het dynamischer maken van de schooldag, onder andere door bewegend leren.

Het ‘Motorlab NL’ (bewegingscircuit in de speelzaal) is ontstaan door inspiratie na het bekijken van een Amerikaanse filmpje van ‘Ready bodies, learning minds’, dat beelden liet zien van een Motorlab aldaar. Aanleiding voor de bedenkers was dat er steeds meer onrustige, onrijpe kinderen op school komen, die moeite hebben met schoolse vaardigheden. Door 2 of 3 keer per week, op de dagen dat er geen gymles is, met de klas een motorlab te doen, ging niet alleen de motoriek snel vooruit, maar ook het gedrag en zelfs cognitieve vaardigheden. Maar liefst 70% verhoging in leesvaardigheid claimde het filmpje. Sinds 3 jaar wordt gewerkt aan de Nederlandse versie van een Motorlab. Circuitonderdelen zijn grote en kleine motoriek, bewegend rekenen en er wordt gewerkt aan een taalonderdeel. Bewegend leren dus. Zo’n 50 bassischolen zijn er mee aan de slag en de deelnemende klassen zijn enthousiast. In deze theorieworkshop worden filmpjes van verschillende circuits getoond en uitgelegd hoe het circuit werkt. Welke voor- en nadelen kom je in de praktijk tegen en wat zijn de effecten? Enkele circuitonderdelen worden daadwerkelijk uitgezet en kunnen door de deelnemers zelf ervaren worden. Workshopleider: Hans Stroes - Hans is eigenaar van Scholings- en adviesbureau ‘Stroes in Beweging’, was vakleerkracht bewegingsonderwijs, bewegingsconsulent en docent aan ALO en PABO. Medeauteur van ‘Basislessen bewegingsonderwijs’.

Bij de aanleg van schoolomgevingen wordt steeds vaker de principes van de “groene schoolpleinen” toegepast. Een groene schoolomgeving stimuleert kinderen om te bewegen, verbetert de leerprestaties, maakt kinderen socialer en stimuleert de motorische ontwikkeling.

Natuurlijke materialen, boomstammen parcours, survivalparcours, waterplekken, hutten van wilgentakken etc. Het stimuleert en daagt uit! Michel neemt u in de prachtige groene omgeving mee en laat u allerlei mogelijkheden zien hoe de schoolomgeving optimaal kan worden ingezet voor ontdekken en zintuigprikkeling, maar ook motorisch en educatief.

Workshopleider: Michel Ballast – Michel is implementatie begeleider en speelbegeleider Beweeg Wijs in basis, voortgezet en speciaal onderwijs.

Deze workshop is bedoelt voor directieleden, bestuursleden, bouwcoördinatoren of IB-ers.

Vernieuwingen invoeren behoeft kennis, maatwerk en tact. In deze workshop wordt ingegaan op de kennis (en het overzicht) die nodig is om leiding te kunnen geven aan het team op het gebied van meer bewegen in de school.  Over mogelijkheden, randvoorwaarden en valkuilen bij de invoering van deze specifieke vernieuwing. Denk aan de organisatie in de klas, onrust in de klas, benodigde ruimte en materiaal en (wetenschappelijke) verantwoording.

Workshopleider: Wim van Gelder – Eigenaar van scholings- en adviesbureau ‘Van Gelder in Beweging’. Coördinator van en docent aan de 2-jarige opleiding tot MRT-er Hogeschool Inholland. Medeauteur van de methode ‘Basislessen bewegingsonderwijs’.